E-Sözlük

Ökaynak Yönetimi ile Değerlendirme
Bu yöntemde iştirak önce maliyet bedeli ile muhasebeleştirilir. Daha sonra bu tutar, yatırım yapılan ortaklığın özkaynağından yatırımcının payına düşen kısmı gösterecek şekilde, artırılır veya azaltılır. Bu işlem yapılırken, ana ortaklığın payına düşen net kâr veya zarar gelir tablosunda, diğer özkaynak kalemlerindeki artışlar ise niteliklerine göre sermaye yedeklerinin ilgili hesabında gösterilir. Yatırım yapılan ortaklıktan alınan kâr payları iştirak tutarından düşülür.
Piyasa Yapıcılığı Sistemi (Primary Dealer)
Birincil piyasa işlemlerinde etkinliği artırmak, ikincil piyasaların işleyişini kolaylaştırmak amacı ile, hazine veya merkez bankalarının, borçlanma senedi ihracı (ihale), döviz müdahalesi türü işlemlerinde sadece belli kriterlere göre seçtiği banka ve diğer bazı kuruluşları taraf kabul ettiği bir sistemdir. Piyasa yapıcısı adı altında seçilen kuruluşlar, ikincil piyasalarda aralıksız işlem yapmak, kotasyon vermek, bir ihracın belli bir miktarını satın almak gibi yükümlülüklere sahiptir.
Piyasa Yapıcı Banka
Piyasa yapıcılığı sisteminde, sistemin işleyişi için hazine veya merkez bankası tarafından seçilen bankalardır.
Plasman Yönergesi
15 Nisan 2003 tarihli Fon Yönetim Kurulu kararı ile uygulamaya girmiş olup, Fon mevcutlarının değerlendirilmesi, idari ve tahsilat işlemlerinin yürütülmesi, 4389 Sayılı Kanun ve Fon Yönetmeliği ile Fona verilen görevlerin yerine getirilmesi amacıyla, bankalar ve diğer kuruluşlar nezdinde Fonun açacağı hesaplarla ilgili esas ve usülleri düzenlemektedir.
Protokol
Fonun, kendisine devredilen bankaların hâkim ortaklarından, kurumsal veya bireysel borçlularından olan alacaklarına ilişkin, söz konusu alacağın tahsili amacıyla imzaladığı sözleşmeler Protokol olarak adlandırılmaktadır.
Repo

Bir kıymetin belli bir tarihte, belli bir orandan geri satım vaadi ile alımını ifade eder. İşleme konu olan kıymet, ödünç verilen para için teminat niteliğindedir. Merkez bankası açısından repo işlemi Açık Piyasa İşlemleri çerçevesinde, piyasaya, işlem vadesi süresince, repoya tabi kıymetler karşılığında geçici olarak para verilmesini ifade eder.


İMKB Repo Piyasası: Bankalar ve diğer aracı kurumlar repo işlemlerini İMKB bünyesindeki organize piyasada yapabildikleri gibi kendi aralarında da hiçbir sınırlamaya tabi olmaksızın gerçekleştirebiliyor. Bu piyasadaki tek sınırlamayı miktar oluşturuyor. Bankalar ve diğer aracı kurumlar birbirlerine tanıdıkları limit kadar işlem yapabiliyor.


Açığa Repo İşlemleri: Açığa repo işlemlerine fiktif repo da denilmektedir. Bu repo işleminde esasen iki durum söz konusu olabilmektedir:

 

- Repo işlemine konu olan sermaye piyasası aracı, kıymeti satan tarafın portföyünde mevcut olmamasına rağmen işlem gerçekleştirilmektedir. Bu durumda el değiştiren kıymet değil, sadece kıymeti temsil eden makbuz ya da dekont olmaktadır.

 

- Aynı tutar ve tanımdaki menkul kıymet, birden fazla gerçek ya da tüzel kişiye birden fazla işlem yapılarak satılmakta ve böylece açığa satış durumu ortaya çıkmaktadır. Bu durumda işlemlerin bir tanesi gerçek, kalanlar ise hayali olarak gerçekleştirilmektedir.

 

Açığa repo işlemlerinin yoğun olarak yapılması, piyasa ve ekonomi için önemli sakıncalar doğurmaktadır. Bu yönüyle karşılıksız para basmanın oluşturacağı olumsuz sonuçları içermektedir.

Risk Temerküzü
Önemli bir finansal kriter olan riskin dağıtılması prensibine aykırı olarak, riskin belirli sektör, grup, şahıslar ya da bankacılık enstrümanları üzerinde yoğunlaşmasıdır.
Sermaye Benzeri Kredi
Vadesine en az beş yıl kalan, şirketin iflası ya da tasfiyesi halinde hisse senetlerinden bir önce diğer tüm borçlardan sonra ödenmesi kredi verenlerce kabul edilen, defaten kullandırılan ve herhangi bir şekil ve surette doğrudan ya da dolaylı olarak teminata bağlanmamış, hiç bir türev işlem ve sözleşmeyle ilişkilendirilmemiş, başka işlere temlik edilemeyeceği yazılı olarak belirlenmiş, şirketin doğrudan ve dolaylı iştirakleri dışında kalan kişilerden sağlanan kredilerdir.
Sermayeden İndirilen Değerler

BDDK tarafından düzenlenen ve 1 Kasım 2006 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik” hükümlerine göre Sermayeden İndirilen Değerleri;

 

Sermayesinin yüzde on ve daha fazlasına sahip olunan bankalar ile finansal kuruluşlardan (yurt içi, yurt dışı) konsolide edilmeyenlerdeki ortaklık payları, Sermayesinin yüzde onundan azına sahip olunan bankalar ile finansal kuruluşlardaki (yurt içi, yurt dışı) bankanın ana sermaye ve katkı sermaye toplamının yüzde on ve daha fazlasını aşan tutardaki ortaklık payları toplamı,

 

Bankalara, finansal kuruluşlara (yurt içi, yurt dışı) veya nitelikli pay sahiplerine kullandırılan ikincil sermaye benzeri borç niteliğini haiz krediler ile bunlardan satın alınan birincil veya ikincil sermaye benzeri borç niteliğini haiz borçlanma araçları, Kanunun 50. ve 51. maddeleri hükümlerine aykırı olarak kullandırılan krediler, Bankaların, gayrimenkullerinin net defter değerleri toplamının özkaynaklarının yüzde ellisini aşan kısmı ile alacaklarından dolayı edinmek zorunda kaldıkları ve Kanunun 57. maddesi uyarınca elden çıkarılması gereken emtia ve gayrimenkullerden edinim tarihinden itibaren beş yıl geçmesine rağmen elden çıkarılamayanların net defter değerleri,

 

Kurulca belirlenecek diğer hesaplar oluşturur.

Sermaye Yeterliliği Standart Rasyosu
Konsolide olmayan bazda hesaplanan “özkaynak/ (kredi riskine esas tutar + piyasa riskine esas tutar + operasyonel riske esas tutar)” standart oranını ifade eder.
Ege Bankİnter Bankİktisat BankasıEtibankToprak BankEgs BankYurt BankBank EkspresEs BankBank KapitalPamukbankDemir BankUlusal BankTürk Ticaret BankasıYaşar BankSite BankTariş BankKent BankSümer BankBayındır BankMarmara BankImpex BankKıbrıs Kredi BankasıTyt Bankİmar BankasıTmsf